Posty

Idea

Ceramiczny Szlak Ulicy Nawrot to oddolna inicjatywa, która skupia się na odkrywaniu i podawaniu dalej dziedzictwa jednej tylko śródmiejskiej ulicy. Został stworzony w oparciu o rozpoznania Marcina Nowickiego , lokalnego patrioty, historyka i animatora skupionego wspólnie z przyjaciółmi na rozpropagowaniu Nawrockich opowieści. Za ideę szlaku i flizy ceramiczne ilustrujące poszczególne historie odpowiada Maria Nowakowska , znana lokalnej społeczności jako Maria od Detalu – łódzka badaczka, aktywistka i artystka, pokazująca historię mieszkańców i architektury przez pryzmat szczegółu. Dotychczas Ceramicznym Szlakiem Ulicy Nawrot objęte są następujące adresy: Nawrot 2/2a. Płytki ceramiczne z prześwitu kamienicy przy ul. Nawrot 2 zostały wykonane w ramach z adania „Ceramiczny szlak pamięci ulicy Nawrot - zaczynamy!”, które zostało zrealizowane dzięki finansowaniu z budżetu Miasta Łodzi.

Nawrot 2 - Leopold Nikel

Obraz
Leopold Nikiel (Nikel/Nickel) Urodzony w 1892 r. właściciel składu introligatorsko-galanteryjnego oraz składu ram i obrazów, który prowadził przy ul. Nawrot 2 do połowy lat 30. Do dzisiaj w całej Łodzi można znaleźć obrazy z jego etykietą firmową widniejącą na odwrocie (m.in. w Muzeum Sztuki w Łodzi). Jego najwierniejszym klientem był Władysław Strzemiński, który przychodził do zakładu Nikla konsultować i zamawiać ramy do obrazów swojego autorstwa. W styczniu 1945 roku rodzina Nikel (wówczas Nickel) wyjechała do Niemiec.

Nawrot 2 - Karol Hiller

Obraz
Karol Hiller  Malarz, grafik, fotograf. Żył w latach 1891-1939. Reprezentował nurt konstruktywistyczny. Twórca techniki twórczej zwanej heliografiką. Związany z ruchem lewicowym. Współpracował z pisarzem Witoldem Wandurskim projektując litografie do jego książek. W kamienicy, w której mieszkała jego rodzina, prowadził na przełomie lat 20. i 30. pracownię „Fresco” wraz Romanem Rozentalem i Chaimem (Leonem) Goldbergiem, zajmującą się m.in. projektowaniem reklam. Po rozpoczęciu okupacji w 1939 r., mimo pochodzenia niemieckiego, Karol Hiller został uznany przez hitlerowców za renegata. Aresztowany i zamordowany najprawdopodobniej w lesie lućmierskim pod Łodzią w grudniu 1939 r. w ramach akcji „Intelligenzaktion Litzmannstadt", wymierzonej przeciwko polskiej inteligencji.

Nawrot 2 - Alfred Pippel

Obraz
Alfred Pippel  Fotograf i długoletni właściciel zakładu przy Nawrot 2, gdzie sprzedawał sprzęt i akcesoria fotograficzne dostępne także dla amatorów. Żył w latach 1871-1940. Wychował się w domu rodzinnym przy Nawrot 24, gdzie początkowo prowadził zakład wraz ze starszym bratem Edwardem. Wspólnie przyczynili się to powstania łódzkiego powiedzenia „Idź do Pippla, daj się wypchać”, ponieważ wypychał swoim modelom ubrania specjalnymi poduszeczkami; w ten sposób tuszował ich szczupłość, która była dawniej oznaką biedy. Po wyprowadzce Pippla z Łodzi, do wybuchu wojny w 1939 r., zakład przy ul. Nawrot 2 pod prowadził były pracownik Pippla, Alfons Fiedler, który odkupił od szefa interes. Młodszym bratem Alfreda Pippla był Otto, wybitny malarz impresjonista, który mieszkał w podmonachijskim Planegg, gdzie po wyprowadzce z Łodzi mieszkał też aż do śmierci Alfred.

Nawrot 2 - Studnia miejska

Obraz
Studnia miejska Pierwsza studnia publiczna przy ulicy Piotrkowskiej pojawiła się w 1841 r. przy posesji właściciela narożnej działki – Krystiana Fryderyka Kiesslinga. Wcześniej mieszkańcy znajdującej się tutaj ówcześnie osady Łódka czerpali wodę z rowów i rzeki Jasień. Studnia była utrzymywana przez osobę prywatną. Była otwarta, a wodę wyciągano wiadrem za pomocą żurawia. Zaopatrywała w wodę kilkadziesiąt sąsiednich domów. Wedle źródeł studnia „szpetny posiadała widok”, dlatego cztery lata po jej otwarciu przerobiono ją na zakrytą i wyposażono w specjalną pompę.

Nawrot 2 - Adolf Zeligson

Obraz
Adolf Zeligson  Polski architekt i inżynier żydowskiego pochodzenia, żyjący w latach 1867-1919. Absolwent Instytutu Inżynierów Cywilnych w Petersburgu. Projektował łódzkie kamienice, pałace, a także budynki użyteczności publicznej. W latach 1902-1905 prowadził w kamienicy swoje biuro techniczne. Wykonywał zlecenia m.in. dla rodziny Poznańskich; spod jego ręki wyszły projekty pałacu Karola Poznańskiego (obecnie Akademia Muzyczna) czy pałacu Maurycego Poznańskiego (obecnie Muzeum Sztuki). Zaprojektował także gmach przędzalni Silbersteinów, dawny Teatr Wielki przy ówczesnej ul. Konstantynowskiej, czy dom przedpogrzebowy na cmentarzu żydowskim przy ul. Brackiej. Brat lekarki Eugenii Zeligsonówny, która prowadziła w kamienicy swój gabinet.

Nawrot 2 - Engelbert Tyszer

Obraz
Engelbert Tyszer Kamienicę wybudowano w 1889 r. staraniem właściciela posesji – Engelberta Tyszera (1851-1927), a w 1891 r. rozbudowano ją od strony ulicy Nawrot (nr 2a). Pochodzący z terenu dzisiejszych Czech Tyszerowie byli trzecimi właścicielami tej posesji. Wcześniej należała ona do: Krystiana Fryderyka Kiesslinga oraz Floriania Grottla. Tyszerowie zaczynali m.in. jako piekarze, później przedsiębiorcy i właściciele kilku posesji w Łodzi (m.in. na tzw. Szlezyngu). Synami Engelberta i jego żony Pauliny (z domu Riedel) byli: Bronisław i Engelbert junior. Ten pierwszy został zamordowany w 1928 roku przy ulicy Piotrkowskiej 117 wraz ze swoją żoną Marią, z którą prowadził tam skład fortepianów. Mordercą okazał się Stanisław Łaniucha – były pracownik.