Nawrot 46 - PL - zakład sztukatorski rodziny Plaeschke

Nie będzie przesadą jeśli to miejsce nazwiemy łódzkim królestwem gipsu. Na posesji przy ul. Nawrot 46, na przełomie XIX i XX wieku, działał zakład rzeźbiarsko-sztukatorski Oskara Plaeschke, którego talent pomógł ozdobić wiele ówczesnych budynków w Łodzi, zwłaszcza eleganckich, należących do fabrykantów i zamożnych mieszczan.

Oskar Rudolf Edward Plaeschke urodził się 5 czerwca 1852 roku w miejscowości Langendorf (ob. Bodzanów w gminie Głuchołazy). Firma Oskara powstała w 1878 roku. Przybył on do Łodzi przez Warszawę, gdzie początkowo mieszkał i prowadził prawdopodobnie swoją działalność sztukatorską. Obok robót rzeźbiarskich, sztukatorskich i murarskich sprzedawał także gips na posesji przy ul. Widzewskiej 31 (ob. ul. Kilińskiego).

W 1890 roku przy Nawrot 46 wzniesiono dwa budynki, które pozwoliły rozwinąć działalność przedsiębiorstwa. Istnieją one do dzisiaj. W latach 1897-1902 zakład zatrudniał od 18 do 32 osób, w tym 4 chłopców do pomocy.

Na posesji, oprócz odlewania detali architektonicznych i prac rzeźbiarskich, sprzedawano także surowy lub gotowy materiał budowlany. Gips sprowadzano z kopalni w Sędziejowicach (woj. świętokrzyskie), która wraz z tamtejszym folwarkiem należała na przełomie XIX i XX wieku do Plaeschków.

Oskar Plaeschke stał się w Łodzi cenionym fachowcem, któremu zlecano wiele prestiżowych realizacji. Przeprowadził m.in. roboty sztukatorskie (wewnętrzne) podczas budowy nieistniejącej już synagogi u zbiegu ulic Zielonej i Spacerowej (ob. al. Kościuszki). Wykonał także sztukaterię i ornamenty przy budowie cerkwi prawosławnej św. Aleksandra Newskiego (ob. ul. Kilińskiego). Jego firma miała być też wykonawcą robót (prawdopodobnie sztukatorskich) podczas planowanej przebudowy pałacu Izraela Poznańskiego przy ul. Ogrodowej, pałacu Alfreda Biedermanna (ul. Północna) oraz w kościele ewangelicko-augsburskim Zbawiciela w Tomaszowie Mazowieckim. Oskar pomagał też wykonać rzeźbę Augustyna Kordeckiego w kościele pw. Podwyższenia św. Krzyża w Łodzi (ul. Sienkiewicza).

Po jego śmierci w 1926 roku firmę „Bracia Plaeschkę” prowadzili dwaj synowie Oskara: Oskar junior i Karol Jan. Zakład przeniesiono na posesję przy ul. Zagajnikowej 33 (Kopcińskiego), a biura znajdowały się przy Nawrot 43 i 47. Wśród ich robót warto wymienić m.in. sztukaterię w Izbie Skarbowej przy al. Kościuszki.

Firma przestała istnieć wraz z końcem II wojny światowej.

 

 

Zadanie "Z Plaeschkami w herbie" dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Instytutu Dziedzictwa – Wspólnie dla dziedzictwa.